KARAYOLUYLA ULUSLARARASI EÅžYA VE YOLCU TAÅžIMA ESASLARI

            Bakanlar Kurulu Kararı
            Karar Sayısı :  8/984 Kabul Tarihi :  5.6.1980
                Resmi Gazete Sayısı : 17032 Resmi Gazete Tarihi :  29.6.1980

MADDE  1- Konu:

Türkiye üzerinden karayoluyla transit; Türkiye'ye demiryolu, denizyolu, havayolu ile gelip karayolundan üçüncü ülkelere ve Türkiye'den veya Türkiye'ye karayolu ile yapılan taşımalardır.

MADDE 2- Şümul :

Bu esaslar,

a) Türkiye'ye karayoluyla herhangi bir hudut kapısından giren veya Türkiye'nin herhangi bir deniz limanına gemi ile gelen karayolu taşıtlarıyla yapılan transit taşımalarını,

b) Türkiye'ye demiryolu, denizyolu, havayolu ile gelen eşyanın varış yerlerinden karayolu taşıtlarıyla üçüncü ülkelere yapılan eşya taşımalarını,

c) Türkiye'den karayolu taşıtları ile diğer ülkelere yapılan eşya ve yolcu taşımalarını,

d) Diğer ülkelerden karayolu taşıtları ile Türkiye'ye yapılan eşya ve yolcu taşımalarını,

kapsar.

MADDE 3- Yetkili Taşımacı ve Taşıtlar :

a) 2. Maddenin (a) bendindeki taşımalar uluslararası çok taraflı veya ikili karayolu taşıma anlaşmalarına göre taşıma yapmaya yetkili veya Ulaştırma Bakanlığınca, izin verilmiş yabancı taşıtlar ve uluslararası taşımalar için Ulaştırma Bakanlığından yetki belgesi almış Türk Taşımacıların taşıtları ile yapılabilir.

b) 2. Maddenin (b) bendindeki taşımalar karayolunda uluslararası taşıma için Ulaştırma Bakanlığından yetki belgesi verilmiş taşımacılar tarafından yapılabilir. Bu taşımaların varış yerinin Yurtdışında olması zorunludur.

Hangi ülkelere deniz limanı, hava limanı ve demiryolu istasyonundan taşıma yapılabileceği Ulaştırma Bakanlığınca tespit edilir.

c) 2. Maddenin (c) ve (d) bendindeki taşımaları Ulaştırma Bakanlığından yetki belgesi verilmiş Türk taşımacıları ve bunların Türkiye'de kayıt ve tescil  edilmiş taşıtları ile uluslararası çok taraflı veya ikili  karayolu taşıma anlaşmalarına göre izin verilmiş veya Ulaştırma Bakanlığından özel izin belgesi verilen yabancı taşıtlar yapabilir.

d) Geçici ve gümrük idarelerince verilmiş tescil plakalı taşıtlarla taşıma yapılamaz. Mecburi ve gerekli hallerde bir geçiş için Ulaştırma Bakanlığınca izin verilebilir.

e) Mecburi hallerde Ulaştırma Bakanlığınca verilecek izin dışında yolcu ve eşyanın gümrük kapılarına taşınması; buralarda aktarma edilmesi ve eşyanın depolanması veya yolcuların huduttan yaya geçerek başka taşıta binmesi yasaktır.

f) (Bakanlar Kurulu'nun 27.2.1989 Tarih ve 89/13816 sayılı Kararı ile yürürlükten kaldırılmıştır.)

MADDE 4- Taşımaların Düzenlenmesi :

a) Türkiye üzerinden karayolu ile yapılacak transit taşımalarda, yurtiçi taşımaları aksatmamak ve ülkemiz üzerinden yapılan uluslararası taşımaları daha düzenli ve süratli kılmak amacıyla, altyapının fiziksel sınırlamaları da gözönüne alınarak, gerektiğinde kota sistemi uygulanabilir.

Türkiye ile karayolu taşıma anlaşması bulunan ülkelerle anlaşma yapılacak ülkeler için tanınacak kotalar İçişleri, Dışişleri, Bayındırlık ve Ticaret Bakanlıklarının görüşleri alınarak Ulaştırma Bakanlığı tarafından tespit olunur.

Karayolu taşıma anlaşmamız olmayan ülkeler taşıtları için Ulaştırma Bakanlığınca özel izin belgesi verilebilir.

Gerek transit kotaların, gerek özel izin belgelerinin miktarı yurtiçi taşımaları aksatmayacak şekilde ve altyapı kapasitesi gözönüne alınarak tespit edilir.

b) Transit trafiğin, yurtiçi trafiği büyük ölçüde olumsuz etkilendiği yerlerde, özellikle büyük şehirler ve civarında, transit eşya taşımalarının belirli gün veya, saatlerde, belirli şekilde altyapı kullanmaları kısıtlanabilir veya yasaklanabilir.

Kısıtlama ve yasaklamaya İçişleri, Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlıkları yetkilidir. Alınan kararlar Resmi Gazete'de yayınlanır.

MADDE 5- Taşımacıların Ön İzin Alması

a) Bir yıllık sürede toplam olarak 20.000 ton'dan fazla eşyanın 2. Maddenin (b) bendi kapsamı içinde Türkiye üzerinden taşınabilmesi için taşımacılar taşınacak eşyanın cinsini, miktarını, taşıma süresini ve yolunu Ulaştırma Bakanlığına bildireceklerdir. Ulaştırma Bakanlığı gerektiğinde ilgili Bakanlık ve kuruluşların görüşünü alarak taşımanın teklif edilen süre içinde yapılıp yapılamayacağını bildirecektir.

b) 2. Maddenin (a), (b) ve (c) bendindeki taşımaları yapacak Türk taşımacıları, aynı süreyi ihtiva etmemek kaydiyle, bir yılda anlaşma yapılacak tarihte taşıma yetkisi belgesinde gösterilen sahip oldukları karayolu taşıt filosu kapasitesinin;

i. 2. Maddenin (a) bendinde belirtilen taşımalar için yirmi katını,

ii. 2. Maddenin (b) ve (c) bendlerindeki taşımalar için kırk katını,

geçen taşıma anlaşması yapmak istedikleri takdirde Ulaştırma Bakanlığından ön izin almak zorundadırlar.

Eşya taşımalarının bağlantı yapacakları tarihte taşıma yetki belgesinde gösterilen karayolu taşıt filosu  kapasitesine göre birden fazla taşımacının taşımayı birlikte yapmasına Ulaştırma Bakanlığınca ön izin verilebilir

MADDE 6- Geçiş Ücretleri :

Karayolunun bakım ve korunması ile karayolu ve taşımanın yönetimine ilişkin giderlere katkıda bulunmak üzere geçiş ücretleri DM (Deutsche Mark) veya karşılığı T.C. Merkez Bankasınca ilan edilen konvertibil döviz olarak ve son rakamı tam sayı olacak biçimde yukarıya yuvarlatılarak aşağıda belirtildiği gibi alınacaktır.

Bu geçiş ücretleri karayolu altyapısının kullanılmasından alınan ücret (köprü ücreti gibi) ile eşya ve taşıtlar için yapılan hizmetlerin ücretleri dışındadır.

A) 2. Madde (a) bendine göre eşya taşıması yapan,

a) Anlaşmalı ülke taşıtlarından:

i. Taşınan eşyanın Ton X km'si için 0.02 DM

ii. Boş taşıtların Taşıt X Km'si için 0.1 DM

b) Anlaşmasız ülke taşıtlarından :

(i) ve (ii)'nin 1.5 Kat'ı

ücret alınır.

B) 2. Maddenin şümulüne giren eşya taşımalarını yapan Türk plakalı taşıtlar ile 2. Madde (c), (d) bendlerine göre taşıma yapan yabancı ülke taşıtlarından anlaşmalarında karşılıklı olarak ücret alınmayacağı belirtilmiş ise yukarıda gösterilen ücretler alınmaz.

2. Madde (c), (d) bendlerine göre taşıma yapan Türk taşımacı ve taşıtlarından taşımanın yapılacağı ülkede geçiş ücreti, vergi veya diğer bir nam altında ücret alınıyorsa, ülkenin taşımacı ve taşıtlarına yukarıda gösterilen ücretleri, Ulaştırma, Maliye Bakanlıkları birlikte uygulayabilir.

C) Değişik ülkelerde tescil edilmiş araçlardan meydana gelen katara izin verilmesi halinde ücret tarifesi yüksek olan araç esas alınarak tüm katarın ücreti bulunur. Sözkonusu katarda ücretten muaf olan ülkede tescil edilmiş araç bulunsa bu da tüm katara uygulanan ücrete tabidir.

D) Çok taraflı uluslararası ve ikili anlaşmalar hükümleri saklıdır.

MADDE 7- Taşıt Ağırlık ve Boyutları : ( 7.7.1999 Tarih ve 99/12971 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Değişik )

2. Maddenin kapsamına giren taşımalarda, taşıtların boyutları, dingil ve dingil grubu ağırlıkları ile toplam ağırlıkları Karayolları Trafik Yönetmeliğinde belirlenen sınırları geçemez.

Dingil ve dingil grubu ağırlıkları, tahriksiz tek dingilde 10 tonu, tahrikli tek dingilde 11.5 tonu, iki dingilli aks grubu için, motorlu araçlarda, dingil mesafesine bağlı olarak en çok 19 tonu, römork ve yarı römorklarda dingil mesafesine bağlı olarak en çok 20 tonu ve üç dingilli aks grubu ağırlığı dingil mesafesine bağlı olarak en çok 24 tonu aşmamak kaydı ile toplam ağırlıkları en çok;

a) İki dingilli motorlu araçlar ve römorklarda                                    : 18 ton,

b) Üç  dingilli motorlu araçlarda                                                                    : 25 ton,

c) Üç dingilli motorlu  araçlarda (Aks grubu tahrikli, hava süspansiyonlu ve çift lastikli olması halinde : 26 ton,

d) Dört dingilli yarı römorklu araçlarla mafsallı otobüslerde             : 28 ton,

e) Dört dingilli motorlu araçlarda                                                       : 32 ton,

f) Dört dingilli  römorklu ve yarı römorklu araçlarda                        : 36 ton,

g) Dört dingilli yarı römorklu araçlarda yarı römork dingil grubu ağırlığı 20 ton olan araçlarda: 38 ton,

h) Beş veya daha çok dingilli yarı römorklu ve römorklu katarlarda : 40 ton,

ı) Konteyner taşıyan yarı römorklu araçlarda                                    : 44 tonu,

geçemez

Ancak, karayolundan başka bir ulaşım imkanının olmadığı zorunlu ve istisnai durumlarda, sadece bölünemeyen yüklerin taşınabilmesi  için Karayolları Trafik Yönetmeliğinin ilgili maddelerindeki boyutlar ile yukarıdaki ağırlıkların aşılmış olması halinde  Karayolları Genel  Müdürlüğünden  özel izin belgesi alınması zorunludur.

İzin verildiği takdirde 2 nci maddenin (a) ve (b) bendlerine göre eşya taşıması yapan taşıtlardan 45 tona kadar ( 45 ton dahil )  250 DM ve sonra gelen her 5 tonluk dilimler için 300 DM veya karşılığı T.C. Merkez Bankasınca ilan edilen konvertibl döviz cinsinden 6 ncı maddenin (A) bendindeki geçiş ücretlerine ek olarak alınır.

Yukarıda belirlenen ücretler, transit mal taşıyan ve sadece bölünemeyen yükler için Karayolları Genel Müdürlüğünden her sefer için özel izin alınması şartı ile taşıma müsaadesi verilen Türk Plakalı taşıtlardan aynı döviz karşılığı Türk Lirası olarak alınır.

MADDE 8- Ãœcretlerin Tespitinde Yetkili Makamlar :

a) 6. Madde (A) bendinde belirtilen ücretlerin indirilmesine, artırılmasına veya tamamen kaldırılmasına Maliye ve Ulaştırma Bakanlıkları yetkilidir.

Bu artırma ve indirmeler taşıtların cinslerine, ülkelerine, taşıdıkları yüklere, taşımanın türüne ve diğer şartlara göre değişik nispette olabilir.

b) 7. Maddedeki ücretlerin indirilmesine veya artırılmasına Maliye, Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlıkları yetkilidir.

c) Diğer ülkelerde Türk taşımacıları ve taşıtlarına, bu "Esaslar" da gösterilmeyen herhangi bir ücret uygulanması halinde, o ülkenin taşımacısı ve taşıtlarına aynı ücretleri, Maliye ve Ulaştırma Bakanlıkları birlikte uygulayabilir.

d) Ücret değişiklikleri Resmi Gazete'de yayınlanır.

MADDE 9- Akaryakıt Bedel Farkı :

Akaryakıt satışı fiyatının Devletçe sübvansiyonu halinde, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının görüşü alınarak, akaryakıt bedel farkının alınmasına Maliye ve Ulaştırma Bakanlıkları yetkilidir.

Uygulanacak esaslar Resmi Gazete'de yayınlanır.

MADDE 10- Taşıma Ücretleri ve Ödeme :

a) 2. Maddenin şümulüne giren tüm taşımalar uluslararası rayiçlere göre yapılacaktır.

İhracatta C.I.F. veya C.F. , ithalatta F.O.B. dışında kalan tüm taşımalar dövizle yapılır.

b) Bu "Esaslar" da yazılı ücretlerin tahakkuk ve tahsili ülke girişlerinde Maliye Bakanlığınca yapılacaktır.

Bu ücretlerin gümrük kapıları ve yükleme yerlerinde ödenmediği veya eksik ödendiği herhangi bir yerde yapılan denetimle tespit edildiğinde ödenmeyen veya eksik ödenen miktarlar 3 katı olarak alınır.

MADDE 11- Denetim :

Bu esaslarla ilgili olarak yapılacak denetimlerde :

Trafik konusunda                               : İçişleri Bakanlığı

Altyapı konusunda (Özellikle Ağırlık ve Boyut Kontrolu)     : Bayındırlık Bakanlığı

Ulaştırma konusunda                          : Ulaştırma Bakanlığı

Vergi, Ücret vb. konusunda                : Maliye Bakanlığı

Gümrük konularında                          : Gümrük ve Tekel Bakanlığı

Görevli, yetkili ve sorumlu olacaktır.

Denetim gümrük kapılarında, yükleme yerlerinde ve güzergah üzerinde etkili bir şekilde yapılacaktır.

Diğer Bakanlıkların yapacağı denetim için, İçişleri Bakanlığı gerekli yardımı yapacaktır.

MADDE 12- Yürütme Komisyonu :

Bu esasların uygulanmasını sağlamak, alınacak tedbirleri tespit ve teklif etmek üzere, Ulaştırma Bakanlığının koordinatörlüğünde İçişleri, Dışişleri, Maliye, Bayındırlık, Ticaret, Enerji ve Tabii Kaynaklar ve Gümrük ve Tekel Bakanlıkları temsilcilerinden bir komisyon kurulur.

Komisyon, gerekli gördüğü takdirde Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği ve DPT Müsteşarlığı ile diğer ilgili kuruluş temsilcilerinin komisyon çalışmalarına katılmasını sağlar. Komisyonun çalışma usul ve esasları bir talimat ile düzenlenir.

MADDE 13- Kuruluş : ( 18.5.1989 Tarih ve 89/14153 Sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile Değişik )

2. Maddede belirtilen taşımaların yetkili taşımacılar ve taşıtlarla yapılıp yapılmadığının, geçiş, kota ve ücret şartlarının ikili ve çok taraflı anlaşmalara uygunluğunun tespiti ve denetlenmesi, hudut kapılarında, denetleme noktalarında ve gereken yerlerde Ulaştırma Bakanlığı birimlerince yapılır.

Ulaştırma birimlerinin görevini yapabilmeleri için gerekli uygun yerler ilgili kuruluşlarca sağlanır.

MADDE 14- Gerekli Personel, Araç ve Gereç Ayrılması :

Bu esasların eksiksiz ve etkili şekilde uygulanması için ilgili Bakanlık  ve kuruluşlar gerekli tedbirleri alacaklar yeterli vasıf ve miktarda personel, araç ve gereç sağlayacaklardır.

MADDE 15- Esaslar'ın Kısmen veya Tamamen Uygulanmaması :

Bu "Esaslar" da belirtilen şartların mevcut olması veya olmaması haline göre bu esasların tamamının veya bir kısmının uygulanmasını geçici veya sürekli olarak durdurulmaya, bazı ülke taşıtlarına veya bir kısım taşınan mallara kısmen veya tamamen uygulamamaya Maliye ve Ulaştırma Bakanlıkları birlikte yetkilidir.

MADDE 16- Yürürlük :

Bu "Esaslar" yayımı tarihinden 15 gün sonra yürürlüğe girer.

MADDE 17-  Bu "Esaslar" ı Bakanlar Kurulu yürütür.  

 

Arama