A.TR ve Menşe Belgeleri

T.C.

GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI

AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü

Sayı       : …

Konu     : A.TR Dolaşım Belgeleri ve menşe

               ispat belgelerine ilişkin yapılacak işlemler                                                             25.03.2014     

GENELGE

(2014/ 01)

23.8.2006 tarihli ve 2006/10895 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının eki Türkiye ile Avrupa Topluluğu Arasında Oluşturulan Gümrük Birliği’nin Uygulanmasına İlişkin Esaslar Hakkında 2006/10895 sayılı Karar; Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) arasındaki tarım ürünleri ticareti ile Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu ürünleri ticareti ile Serbest Ticaret Anlaşması (STA) yaptığımız ülkelerle olan ticaretimizde esas alınan Menşe Protokollerini iç hukukumuza aktaran Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelikler; 22.12.2001 tarihli ve 2001/3485[1] sayılı Bakanlar Kurulu Kararının eki Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi Kapsamında Tercihli Rejimden Yararlanacak Eşyanın Menşeinin Tespitine İlişkin Karar ve Türkiye Tarafından Tanınan Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi Kapsamında Yapılacak İhracatta Düzenlenecek EUR.1 Dolaşım Sertifikası ve Fatura Beyanına İlişkin Yönetmelik hükümlerine göre düzenlenen menşe ispat belgeleri[2] ile A.TR Dolaşım Belgelerinin 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve Gümrük Yönetmeliği'nin ilgili hükümlerine göre düzenlenen menşe şahadetnamelerinin[3] kabulü, vize edilmesi ve sonradan kontrolü ile ilgili olarak gümrük müdürlükleri tarafından yapılacak işlemler aşağıda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde yürütülecektir.

I. Tanımlar :

1) A.TR Dolaşım Belgesi; Türkiye ile AB arasındaki sanayi ürünleri ve işlenmiş tarım ürünleri ticaretinde kullanılan, eşyanın Türkiye ve AB’de serbest dolaşımda olduğunu gösteren ve eşyanın tercihli rejimden faydalanmasını sağlayan belgeyi,

2) Bakanlık; Gümrük ve Ticaret Bakanlığını,

3) EUR.1 Dolaşım Belgesi; Tercihli menşe kuralları çerçevesinde STA yapılan ülkelerden ithal edilen eşya ile Avrupa Birliği’nden ithal edilen tarım ürünleri ve Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT) ürünlerinin ilgili anlaşma hükümlerinden faydalanmasını sağlayan; muhteviyatı eşyanın ilgili anlaşma kuralları çerçevesinde menşeli olduğunu gösteren; ihracatçı tarafından doldurulmasını müteakip Bakanlıkça yetki verilen kişi/kurum/kuruluş tarafından gerekli kontroller yapıldıktan sonra onaylanan; gümrük müdürlüğünce vize edilmesini müteakip geçerlilik kazanan belgeyi;

4) EUR.MED Dolaşım Belgesi; EUR.1 Dolaşım Belgesi ile aynı şekilde düzenlenen, ancak sadece Pan Avrupa Akdeniz Menşe Kümülasyonu (PAAMK) sistemi çerçevesinde kullanılan belgeyi;

5) EUR.MED fatura beyanı; Fatura beyanı ile aynı şekilde düzenlenen, ancak sadece Pan Avrupa Akdeniz Menşe Kümülasyonu (PAAMK) sistemi çerçevesinde kullanılan belgeyi;

6) Fatura Beyanı; bir fatura muhteviyatı eşyanın ilgili anlaşma kurallarına göre menşeli olduğunun ihracatçı tarafından fatura, teslimat notu veya başka bir ticari belge üzerinde yazılı olarak beyan edilmesiyle oluşturulan; ihracatçı tarafından düzenlenen ve imzalanan; Bakanlıkça yetki verilen kişi/kurum/kuruluş veya gümrük müdürlüğünde herhangi bir onay prosedürüne tabi tutulmayan; toplam kıymeti 6.000 Avro’yu geçmeyen ve menşeli ürünler ihtiva eden bir sevkiyat için herhangi bir ihracatçı tarafından, 6.000 Avro’yu geçen tutarlar için ise onaylanmış ihracatçılar tarafından yapılabilen menşe ispatını;

7) Form A Belgesi; ülkemiz tarafından Gelişme Yolunda Ülkeler ve En Az Gelişmiş Ülkeler ile ticarette tek taraflı olarak indirim tanınması esasına dayanan Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi’nin (GTS) işleyebilmesi için gerekli iç düzenlemeyi yapan ve 2001/3485 sayılı Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi Kapsamında Tercihli Rejimden Yararlanacak Eşyanın Menşeinin Tespitine İlişkin Karar hükümleri çerçevesinde, ülkemiz tarafından tek taraflı olarak tanınan tavizlerden yararlanılabilmesi için gerekli uluslararası prosedürü tamamlayan ülkelerden GTS kapsamında yapılacak ithalatlarda eşyanın tavizden faydalanan ülke menşeli olduğunu gösteren; GTS kapsamında ülkemizden yapılan ve Türkiye’nin faydalanan ülke konumunda olduğu durumlarda ise Ticaret ve/veya Sanayi Odalarınca vize edilen ve gümrük müdürlüklerince ayrıca vize edilmeyen menşe ispat belgesini,

8) INF 4 Bilgi Formu; Tedarikçi beyanının gerçekliğinin ve tedarikçi beyanında yeralan bilgilerin doğruluğunun kontrol edilmesi amacıyla menşe ispat belgesinin düzenleneceği gümrük idaresinin talebi üzerine tedarikçinin yerleşik olduğu veya gerekli bilgi ve belge akışının yapılmış olması kaydıyla ihracatın gerçekleştirildiği ülke gümrük idaresince düzenlenen, tedarikçi tarafından ihracatçı ülke gümrük idaresine verilmek üzere ihracatçıya sunulan belgeyi,

9) Menşe Beyanı; Türkiye-Güney Kore STA kapsamında ithal edilen eşyanın anlaşma hükümlerinden faydalanmasını sağlayan, muhteviyatı eşyanın anlaşma kuralları çerçevesinde menşeli olduğunu gösteren, ilgili ürünlerin teşhislerini mümkün kılmayı yeterli ayrıntıda tanımlayan, ihracatçı tarafından fatura, teslimat notu veya herhangi bir ticari belge üzerinde usulüne uygun olarak yapılan beyanını,

10) Menşe İspat Belgeleri; Eşyanın tercihli menşeini gösteren EUR.1 ve EUR.MED Dolaşım Belgelerini, Fatura Beyanlarını, EUR.MED fatura beyanlarını, tedarikçi beyanlarını, menşe beyanlarını ve Form A Belgelerini;

11)Menşe şahadetnamesi; eşyanın tercihsiz menşeini gösteren, bir örneği Gümrük Yönetmeliği'nin 7 sayılı ekinde yer alan belgeyi, (04.02.2015 tarih ve 2015/1 AB Dış İliş. Gn.Md. Genelgeleri ile eklenmiştir.)

12)[4] Serbest dolaşımdaki eşya; Türkiye ve AB menşeli olan veya üçüncü ülke menşeli olup Türkiye ya da AB’de ithal işlemleri tamamlanmış, gerekli gümrük vergisi, eş etkili vergi ve mali yükleri tahsil edilmiş, bu vergi ve resimleri tam veya kısmi bir iadeden yararlanmamış eşyayı,

13) Tedarikçi Beyanı: Gümrük Birliği kapsamında serbest dolaşımda bulunan ve Pan-Avrupa Menşe Kümülasyon Sistemi, Pan-Avrupa Akdeniz Menşe Kümülasyon Sistemi veya Batı Balkan Menşe Kümülasyon Sistemine taraf ülkelerden biri menşeli eşyanın tercihli menşe statüsünü kanıtlayan beyanı,

14) Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri; 5 Mayıs 2011 tarihli ve 27925 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği (Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği) ve bu Tebliğde değişiklik yapan tebliğler kapsamındaki tespit işlemlerini yapan ve sonucunda tespit raporu düzenleyen, Bakanlıkça adına yetki belgesi düzenlenen gerçek veya tüzel kişi ortağı gümrük müşavirini,

ifade eder.

II. Serbest Dolaşıma Girişte Yapılacak İşlem ve Kontroller:

(1) Serbest dolaşıma giriş sırasında ibraz edilen A.TR Dolaşım Belgelerinin, EUR.1/EUR.MED Dolaşım Belgelerinin, fatura beyanlarının, EUR.MED fatura beyanlarının, menşe beyanlarının, tedarikçi beyanlarının ve Form A Belgelerinin:

a) Dolaşım Belgelerinin doldurulması zorunlu olan tüm kutularının doldurulup doldurulmadığı;

b) Şekil ve içerik itibarıyla ilgili olduğu Kararname ve Yönetmelik hükümlerine uygun olup olmadığı;

c) Dolaşım Belgesi üzerinde kullanılan mühür ve imzaların ilgili ülke tarafından iletilen örneklerine uygun olup olmadığı;

hususları belgenin ibraz edildiği gümrük idaresi tarafından kontrol edilir.

(2) İthal eşyasının cins, nevi, nitelik ve miktar itibarıyla menşe ispat belgeleri veya A.TR Dolaşım Belgesindeki kayıtlara uygun olup olmadığı, bu kayıtların ilgili gümrük beyannamesinde yer alan bilgiler ile uyumlu olup olmadığı serbest dolaşıma giriş işleminin yapıldığı gümrük idaresi tarafından kontrol edilir.

(3) A.TR Dolaşım Belgeleri ve menşe ispat belgelerinin serbest dolaşıma giriş sırasında ibraz edilmeyip sonradan ibraz edilmek istenilmesi halinde, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 214 üncü maddesi hükümleri uygulanır. Sonradan verilen A.TR Dolaşım Belgelerinin 8 no.lu ve EUR.1/EUR.MED Dolaşım Belgelerinin 7 no.lu "Gözlemler" kutusunda "Sonradan Verilmiştir" ibaresinin ilgili Kararname ve Yönetmeliklerle belirlenen şekilde yer alması gerekir. Bu husus belgenin ibraz edildiği gümrük müdürlüğü tarafından da kontrol edilir.

III. İhracatta Yapılacak İşlem ve Kontroller: (2015/4 Sayılı Genelge ile değişik)

(1) İhraç edilen eşyaya ilişkin A.TR/EUR.1/EUR-MED Dolaşım Belgeleri, Malezya Menşe Belgeleri ve İran Menşe İspat Belgelerine ilgili gümrük beyannamesi ekinde Gümrük Müdürlüğüne ibraz edileceği hallerde, beyannamenin ihracatçı veya temsilcisi tarafından elektronik ortamda tescili sırasında A.TR/EUR.1/EUR-MED Dolaşım Belgeleri, Malezya Menşe Belgeleri veya İran Menşe İspat Belgelerine ilişkin bilgiler beyanname ile ilişkilendirilecek şekilde sisteme kaydedilir.

(2) Gümrük Müdürlüğünce vize işlemi gerçekleştirilmemesine karşılık, Onaylanmış İhracatçılar tarafından basitleştirilmiş usulde düzenlenen A.TR Dolaşım Belgeleri de ihracat beyannamesiyle ilişkilendirilecek şekilde ihracatçı ya da kanunî temsilcisi tarafından Merkezi BİLGE Sistemine, vize tarihi belirtilmek suretiyle kaydedilir.

(3) Onaylanmış İhracatçı yetkisine sahip olmayan Yetkilendirilmiş Yükümlüler ve Onaylanmış Kişiler yeşil veya mavi hat uygulamasından faydalansalar dahi, düzenlenen A.TR Dolaşım Belgelerini ihracat beyannamesiyle ilişkilendirilecek şekilde Merkezi BİLGE Sistemine kaydettikten sonra vize işlemi için ilgili Gümrük Müdürlüğüne ibraz ederler.

(4) Bir ila üçüncü fıkralarda belirtilen bilgilerin Merkezi BİLGE Sistemine doğru olarak kaydedilmesi ihracatçının veya kanuni temsilcisinin sorumluluğundadır.

(5) İhraç eşyasının cins, nevi, nitelik ve miktar itibarıyla A.TR Dolaşım Belgeleri veya menşe ispat belgelerindeki kayıtlara uygun olup olmadığı ile bu kayıtların ilgili gümrük beyannamesinde yer alan bilgiler ile uyumlu olup olmadığı hususları ihracat işleminin yapıldığı gümrük müdürlüğü tarafından kontrol edilir.

(6) İhracat sırasında ibraz edilen A.TR Dolaşım Belgeleri ve menşe ispat belgeleri ile ilgili işlemlerde belge düzeni itibariyle ''serbest dolaşım'' ve ''menşe'' kavramlarının aşağıda belirtilen şekilde ayırt edilmesi gereklidir: Serbest Dolaşımdaki Eşya, tümüyle Türkiye veya Avrupa Birliği’nde elde edilmiş olan ya da tamamı veya bir kısmı üçüncü ülkeler menşeli olup Türkiye ya da Avrupa Birliği’nde ithal işlemleri tamamlanmış, gerekli gümrük vergisi, eş etkili vergi ve mali yükleri tahsil edilmiş, bu vergi ve resimleri tam veya kısmi bir iadeden yararlanmamış eşyayı ifade etmektedir. Bu nedenle, tamamıyla Türkiye'de elde edilmiş eşya Türk menşeli ve serbest dolaşımdaki eşyadır. Bununla birlikte, Türkiye'de gördüğü işlem ve işçilik nedeniyle Türk menşei kazanmış olan her eşya, serbest dolaşımda olmayabilir. Örneğin, dâhilde işleme rejimi kapsamında vergileri kısmen veya hiç ödenmeden ithal edilen girdilerden Türkiye'de elde edilen nihai ürün, gördüğü işçilik ve işlemler nedeniyle Türk menşeini kazanmış olsa dahi, bünyesine giren ve dâhilde işleme rejimi kapsamında vergileri tahsil edilmeyen girdilere ait telafi edici vergi tahsil edilmediği sürece serbest dolaşımda değildir. Bünyesinde serbest dolaşımda olmayan yabancı girdi bulunan ürünler, ancak, tüm bu yabancı girdilerin vergilerinin ödenmiş olması şartıyla serbest dolaşıma girer ve böylece bu ürünlerin Avrupa Birliği’ne ihracında A.TR Dolaşım Belgesi düzenlenebilir. Benzer şekilde, eşyanın Türkiye'de serbest dolaşıma girmesi eşyaya Türk menşei kazandırmaz. Serbest dolaşıma giren eşyanın Türk menşei kazanıp kazanmadığı, bu eşyanın Türkiye'de gördüğü işlem ve işçilik sonucunda elde edilen ürünün ilgili Yönetmelikler çerçevesinde değerlendirilmesi sonucunda belirlenir.

(7) A.TR Dolaşım Belgesi kapsamında ihraç edilen eşyanın ilgili Bakanlar Kurulu Kararı hükümlerine göre serbest dolaşım durumunda olup olmadığının; EUR.1/EUR-MED Dolaşım Belgeleri, Malezya Menşe Belgeleri ile İran Menşe İspat Belgeleri kapsamında ihraç edilen eşyanın ilgili Yönetmelikler çerçevesinde menşeli olup olmadığının belirlenmesi bakımından ilgili Bakanlar Kurulu Kararı ve Yönetmelik hükümleri uyarınca işlem yapılır. Gümrük Müdürlüğünce belge üzerinde, ilgili Bakanlar Kurulu Kararı veya Yönetmelik hükümlerine uygun olarak vize işlemi yapılır. Vize işlemi, sistemde gümrük beyannamesi ile ilişkilendirilmiş olan A.TR Dolaşım Belgesinin ve/veya menşe ispat belgesinin vize tarihinin Gümrük Müdürlüğünce sisteme kaydedilmesiyle tamamlanır.

(8) Gümrük Müdürlükleri tarafından mühürle tasdik edilmek suretiyle vize edilen A.TR/EUR.1/EUR-MED Dolaşım Belgeleri, Malezya Menşe Belgeleri ve İran Menşe İspat Belgelerinin ithalatçı ülkelerde geçerli olabilmesi ve gereksiz sonradan kontrol taleplerinin önüne geçilebilmesi için bu belgelerin "Gümrük Vizesi" sütununa okunaklı mühür tatbikine azami özen gösterilir. Gümrük vizesi sütununa ilgili gümrük idaresi tarafından resmi gümrük mührü ile Gümrük Müdürlüğünün bağlı bulunduğu ve sonradan kontrol işlemlerinin gerçekleştirileceği Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğüne ait kaşe haricinde herhangi bir mühür veya kaşe tatbik edilmez veya ilgili Gümrük Müdürlüğünün adı dışında başkaca bir ibare yazılmaz.

(9) Sonradan verilen ve ikinci nüsha olarak düzenlenen A.TR Dolaşım Belgelerinin 8 no.lu ve EUR.1./EUR.MED Dolaşım Belgelerinin 7 no.lu "Gözlemler" kutusunda yer alması gereken "Sonradan Verilmiştir" ve "İkinci Nüshadır" ibarelerinin ilgili Kararname ve Yönetmeliklerle belirlenen şekilde olması gerekir. Bu husus belgenin ibraz edildiği gümrük idaresi tarafından da kontrol edilir.

(10) Sonradan verilmiş olan dolaşım belgeleri, ihracatçı veya kanunî temsilcisinin talebi üzerine, söz konusu belgelerin ilgili olduğu beyannameyi sorgulama ve düzeltme yetkisi bulunan memur tarafından beyannamenin ilgili ekranına kaydedilir.

(11) Sisteme bilgi girişi yapılmış belgelerin kaybolması, çalınması ya da hasar görmesi gibi durumlarda, ihracatın gerçekleştirildiği Gümrük Müdürlüğünden ikinci nüsha belge düzenlenmesi talep edilebilir. Bu durumda elektronik sistemde gerekli kaydın düşülmesi amacıyla ikinci nüsha belgeler, ihracatçı veya kanunî temsilcisinin talebi üzerine, söz konusu belgelerin ilgili olduğu beyannameyi sorgulama ve düzeltme yetkisi bulunan memur tarafından Merkezi BİLGE Sisteminde beyannamenin ilgili ekranına kaydedilir.

IV. İhracatta Düzenlenmiş Olan Belgelerin Sonradan Kontrolü:

Tasarruflu Yazılar          1             2             3             4             5

(1) İhracata ilişkin düzenlenen Dolaşım Belgelerinin, menşe beyanlarının ve menşe şahadetnamelerinin sonradan kontrol talepleri, belgeyi onaylayan gümrük idaresinin bağlı bulunduğu Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğünce; fatura beyanlarının, EUR.MED fatura beyanlarının ve tedarikçi beyanlarının sonradan kontrol talepleri ise Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü’nce ilgili gümrük idaresine gönderilir. (04.02.2015 tarih ve 2015/1 AB Dış İliş. Gn.Md. Genelgeleri ile değişik.)[5]

(2) Sonradan kontrolü talep edilen A.TR Dolaşım Belgesi ile; muhteviyatı eşyanın menşe kazanıp kazanmadığının tespit edilmesi gerekmeyen,  sadece mühürlerinin okunaksızlığı, vize tarihinin hatalı veya eksik olması, idareye ait resmi mührün haricinde mühür ve kaşelerin kullanılması gibi şekli nedenlerle sonradan kontrolü talep edilen EUR.1/EUR.MED Dolaşım Belgelerinin sonradan kontrol işlemleri, ilgili gümrük idarelerince yerine getirilir.

(3) Sonradan kontrolü talep edilen menşe beyanları ile; ülkemizden EUR.1/EUR.MED Dolaşım Belgeleri kapsamında ihraç edilen eşyanın menşe kazanıp kazanmadığının tespit edilmesi gerektiren mahiyetteki sonradan kontrol talepleri ise Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri tarafından hazırlanacak muhteviyatı eşyanın ilgili Anlaşma hükümleri uyarınca menşe kazanıp kazanmadığının belirlendiği tespit raporunun hazırlanarak gümrük idaresine sunulmasının ardından gümrük idarelerince sonuçlandırılır. (04.02.2015 tarih ve 2015/1 AB Dış İliş. Gn.Md. Genelgeleri ile değişik.)[6]

(4) Sonradan kontrolü talep edilen EUR.1/EUR.MED Dolaşım Belgeleri muhteviyatı eşyayı ihraç eden firmanın ticari faaliyetlerini durdurmuş ya da kapanmış olması ve bu durumun ilgili gümrük idaresince ve Ticaret ve/veya Sanayi Odası veya Esnaf ve Sanayi Odaları Birlikleri tarafından teyit edilmesi halinde, Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri tarafından düzenlenecek bir tespit raporu aranmaz. Bu durumda sonradan kontrol işlemleri, belgenin gümrük idaresince onaylanıp onaylanmadığı hususu ve belgeyi vize eden ticaret ve/veya sanayi odasında mevcut olabilecek bilgi ve belgeler dikkate alınmak suretiyle doğrudan ilgili gümrük idaresi tarafından sonuçlandırılır.

(5)Menşe şahadetnamelerinin sonradan kontrol talepleri ihracatın gerçekleştirildiği gümrük müdürlüğünce ilgili sanayi ve/veya ticaret odasına iletilir. Sanayi ve/veya ticaret odasından alınan yanıt ilgili bölge müdürlüğünce talepte bulunan ülkeye bildirilir. (04.02.2015 tarih ve 2015/1 AB Dış İliş. Gn.Md. Genelgeleri ile eklenmiştir.)

(6)[7]  Gümrük müdürlüğü, sonradan kontrolü yapılacak olan belgenin üzerinde yer alan mührün kendisine ait olup olmadığını kontrol eder ve söz konusu belgeyi ilgili eşyanın ihracatına ilişkin gümrük beyannamesiyle ilişkilendirir. Belge üzerinde yer alan mührün gümrük müdürlüğüne ait olmadığının ve anılan belgeye ilişkin bir ihracat kaydı bulunduğunun anlaşılması halinde, durum ilgili gümrük müdürlüğünce, bağlı olduğu Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğüne bildirilir. Bölge Müdürlüğü tarafından sonradan kontrol sonucu talepte bulunan ülkeye bildirilir. İlgili gümrük müdürlüğünce suç duyurusunda bulunulmasının ardından ilgili bölge müdürlüğünce konunun bir denetim elemanı marifetiyle değerlendirilmesini sağlamak üzere AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü’ne bildirimde bulunulur. Belge üzerinde yer alan mührün gümrük müdürlüğüne ait olmadığının ve anılan belgeye ilişkin bir ihracat kaydı bulunmadığının anlaşılması halinde ise evrakta sahtecilik şüphesiyle ilgili gümrük müdürlüğünce suç duyurusunda bulunulur. Bölge Müdürlüğü tarafından sonradan kontrol sonucu talepte bulunan ülkeye bildirilir. (04.02.2015 tarih ve 2015/1 AB Dış İliş. Gn.Md. Genelgeleri ile değişik.)[8]

(7) Sonradan kontrol talebine konu olan belgenin üzerindeki mührün ilgili gümrük müdürlüğüne ait olduğunun ve anılan belgeye ilişkin bir ihracat kaydı bulunduğunun anlaşılması durumunda ise;

a) A.TR Dolaşım Belgelerinin sonradan kontrol işlemleri bu maddenin 2. fıkrası hükümlerine uygun olarak gümrük müdürlüklerince yerine getirilir. (04.02.2015 tarih ve 2015/1 AB Dış İliş. Gn.Md. Genelgeleri ile değişik.)[9]

b) EUR.1/EUR.MED Dolaşım Belgelerinin her biri ayrı ayrı ele alınarak, öncelikle sonradan istenilen belgeye ilişkin ihracat beyannamesinin 22 no.lu sütununda kayıtlı olan döviz ve toplam fatura bedeline bakılır. Bu bedelin 10.000 TL'yi aşmaması durumunda Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlerince SK1 tespit işleminin yapılması zorunluluğu bulunmaması nedeniyle, sonradan kontrole ilişkin işlemler ilgili firmanın talebine bağlı olarak, doğrudan veya firma tarafından Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlerine düzenlettirilecek tespit raporuna dayanılarak, ilgili gümrük müdürlüğünce sonuçlandırılır.

(8) Gümrük idarelerince, A.TR Dolaşım Belgelerinin sonradan kontrol işlemlerinde eşyanın serbest dolaşım statüsüne, EUR.l/EUR.MED Dolaşım Belgelerinin sonradan kontrol işlemlerinde ise eşyanın menşeine ilişkin tevsik edici bilgi ve belgeler belgeyi onaylayan kişi/kurum/kuruluş ve firma nezdinde girişimde bulunmak suretiyle temin edilir. Belgeyi düzenleyen kişi/kurum/kuruluş tarafından ilgili bilgi ve belgelerin gümrük müdürlüğüne iletilmesinde sonradan kontrol sonucunun 10 aylık süre içinde talepte bulunan ülkeye bildirilmesi gerektiği göz önünde bulundurulur. Eşyanın ilgili Kararname ve Yönetmelik'te belirtilen serbest dolaşım veya menşe koşullarını sağlayıp sağlamadığı tespit edilir.

(9) Fatura, menşe veya tedarikçi beyanlarına ilişkin sonradan kontrol talepleri, gümrük müdürlüğünce ilgili firmaya iletilir. Bu çerçevede beyanın doğruluğunu kanıtlayıcı bilgi ve belgeler ilgili gümrük idaresince firmadan temin edilir. Sonradan kontrolün sonucu ilgili Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğünce talepte bulunan yabancı gümrük idaresine doğrudan iletilir. (04.02.2015 tarih ve 2015/1 AB Dış İliş. Gn.Md. Genelgeleri ile değişik.)[10]

(10) Sonradan kontrolü talep edilen ve muhteviyatı eşyanın menşe kazanıp kazanmadığının tespit edilmesi gereken EUR.l/EUR.MED Dolaşım Belgelerine ilişkin ihracat beyannamesinin 22 no.lu sütununda kayıtlı olan döviz ve toplam fatura bedelinin 10.000 TL'den fazla olduğu hallerde, sonradan kontrol talebi, ithalatçı ülke gümrük idaresinin sonradan kontrol talep tarihi ve sonradan kontrol gerekçeleri belirtilmek suretiyle, ilgili firmaya iletilir.

(11) Firma, söz konusu talebi, ilgili mevzuat çerçevesinde tespit sözleşmesi yaptığı Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirine iletir. Eşyanın ilgili mevzuatına göre menşeli olup olmadığına ilişkin tevsik edici bilgi ve belgeler Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri tarafından belgeyi onaylayan kişi/kurum/kuruluş ve firma nezdinde girişimde bulunmak suretiyle temin edilir.

(12) Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirince, eşyanın ilgili Kararname ve Yönetmelik'te belirtilen serbest dolaşım veya menşe koşullarını sağlayıp sağlamadığı ve dolaşım belgelerinin gerçek olup olmadığı tespit edilir.

(13) Sonradan kontrol işlemlerine ilişkin değerlendirme ve sonuçlar varsa ithalatçı ülke gümrük idaresince özellikle sorulan hususları da karşılayacak şekilde Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirince tarafından bir tespit raporuna bağlanır ve süresi içinde ilgili gümrük müdürlüğüne sunulur.

(14) Elde edilen kontrol sonuçları varsa ithalatçı ülke gümrük idaresince özellikle sorulan hususlar ve ilgili gümrük müdürlüğünün görüşü ile birlikte ithalatçı ülke gümrük idaresine bildirilmek üzere, ilgili gümrük müdürlüğünün bağlı bulunduğu Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğüne iletilir. A.TR Dolaşım Belgelerinin ve EUR.l/EUR.MED Dolaşım Belgelerinin üzerinde eksiklikler bulunması halinde bunlar ilgili Kararname ve Yönetmelikler çerçevesinde firma ve/veya gümrük idaresi tarafından tamamlanır. Gümrük müdürlüğü tarafından A.TR Dolaşım Belgelerinin ve EUR.1/EUR.MED Dolaşım Belgelerinin ''Kontrolün Sonucu'' sütunlarının ilgili kutucuğu işaretlenerek idarenin okunaklı mührü, tarih, imza ve kaşe tatbik edilmek suretiyle onaylanmış olarak ilgili gümrük müdürlüğünün bağlı bulunduğu Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğüne gönderilir.

(15) İlgili gümrük müdürlüğü, sonradan kontrolün Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği tarafından gerçekleştirildiği durumlarda;

a) Tespit raporunun sonuç kısmında yer alan hususları,

b) Karşı ülke gümrük idaresince özellikle sorulan hususların tespit raporunda yer alan cevapları,

c) Belge üzerinde yer alan mührün kendisine ait olup olmadığını,

ç) Belgenin beyannameyle ilişkili olup olmadığını

da inceleyerek, sonradan kontrolü talep edilen belgenin ilgili kutularını işaretleyip okunaklı mühür, tarih, imza ve kaşe tatbik ettiği dolaşım belgelerini bu bildirime ekler.

(16) Belgeyi düzenleyen ihracatçı, onaylayan yetkili kişi/kurum/kuruluş, vize eden gümrük müdürlüğü ve tespit işlemini yapacak Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirince sonradan kontrol işlemlerinin doğru ve eksiksiz olarak karşılanmasına azami özen gösterilir. Bu çerçevede, sonradan kontrol sonucunun, ithalatçı ülkenin sonradan kontrol talebinde bulunduğu tarihten itibaren 10 aylık süre içinde talepte bulunan ülkeye bildirilmesi gerektiği göz önünde bulundurularak süresi içinde cevap verilmesi temin edilir.

V. Serbest Dolaşıma Girişte İbraz Edilen Belgelerin Sonradan Kontrolü:

(1) Gümrük müdürlüklerinin serbest dolaşıma giriş sırasında kendilerine ibraz edilen A.TR Dolaşım Belgeleri, Menşe şahadetnameleri ve Menşe İspat Belgelerinin doğruluk ve kurallara uygunluğundan şüphelenmeleri halinde söz konusu belgeler sonradan kontrol gerekçeleri de belirtilmek suretiyle veya sondaj usulüyle ilgili ülke nezdinde sonradan kontrolünün yapılmasını teminen gümrük idaresinin bağlı bulunduğu Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğüne intikal ettirilir. (04.02.2015 tarih ve 2015/1 AB Dış İliş. Gn.Md. Genelgeleri ile değişik.)[11]

(2) Sonradan kontrol talebiyle bölge müdürlüğüne gönderilen A.TR Dolaşım Belgeleri, EUR.1/EUR.MED Dolaşım Belgeleri, Fatura Beyanları/EUR.MED Fatura Beyanları, menşe beyanları ve Form A Belgeleri kapsamı eşya için ilgili Kararlar ve Yönetmelikler gereğince İthalat Rejimi Kararı'na ek listelerde tercihli rejim için geçerli olan tavizli vergi oranı ile "Diğer Ülkeler" sütunundaki vergi oranı arasındaki farka tekabül eden vergi meblağı karşılığı olarak nakit teminat veya teminat mektubu alınır.

(3) Serbest dolaşıma giriş gerçekleştikten sonra yapılan kontrol ve denetimlerde doğruluğundan şüphe duyulan belgeler, ihracatçı ülke nezdinde sonradan kontrolünün yapılmasını teminen gümrük idaresinin bağlı bulunduğu Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğüne intikal ettirilir ve ihracatçı ülke gümrük idaresinden alınacak cevaba göre işlem yapılır. Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı tarafından yapılan kontrol ve denetimlerde doğruluğundan şüphe duyulan belgeler ise kontrol talebinde bulunan müfettiş tarafından, ihracatçı ülke nezdinde sonradan kontrolünün yapılmasını teminen gümrük idaresinin bağlı bulunduğu Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğüne intikal ettirilir ve ihracatçı ülke gümrük idaresinden alınacak cevaba göre işlem yapılır. (04.02.2015 tarih ve 2015/1 AB Dış İliş. Gn.Md. Genelgeleri ile değişik.)[12]

(4) İhracatçı ülke tarafından sonradan verilen, ikinci nüsha olarak düzenlenen veya basitleştirilmiş usulde düzenlenmiş olan A.TR Dolaşım Belgelerinin 8 no.lu ve EUR.1./EUR.MED Dolaşım Belgelerinin 7 no.lu "Gözlemler" kutusunda yer alması gereken "Sonradan Verilmiştir", "İkinci Nüshadır", "Basitleştirilmiş İşlem" ve benzeri ibarelerin yer almaması veya ilgili Kararname veya Yönetmelikle belirlenen ifadeler ile uyuşmaması veya bu ifadelerin yanlışlıkla birbiri yerine kullanılmış olması hallerinde belgeler teknik nedenlerle reddedilmez; belgenin sonradan kontrolü talep edilir; ihracatçı ülkeden alınacak sonradan kontrol sonucuna göre işlem yapılır.

(5) İhracatçı ülke gümrük idaresi nezdinde yürütülen sonradan kontrolün sonucu bağlı bulunduğu Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğünce ilgili gümrük idaresine bildirilir. Yapılan sonradan kontrol sonucunda A.TR Dolaşım Belgesinin veya menşe ispat belgesinin;

a) Doğru ve kurallara uygun olduğunun bildirilmesi halinde gümrük idaresince alınmış olan nakit veya teminatın iade edilmesi,

b) Sahte ve/veya tahrifatlı olduğunun ortaya çıkması durumunda, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 234 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin uygulanması,

c) İhracatçı ülke gümrük idaresince sehven düzenlendiğinin anlaşılması halinde, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla, İthalat Rejimi Kararına ekli listelerin “Diğer Ülkeler” sütununda yer alan vergi oranı üzerinden tahakkuk ettirilecek ithalat vergilerinin tahsil edilmesi,

şeklinde işlem yapılır.

(6) Beşinci fıkranın (b) bendi ve şüphe duyulduğu hallerde (c) bendi çerçevesinde, ilgili bölge müdürlüğünce konunun bir denetim elemanı marifetiyle değerlendirilmesini sağlamak üzere AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü’ne bildirimde bulunulur.

(7) Dolaşım Belgelerinin, beyannamede gösterilmesine rağmen sonradan yapılan kontrol veya teftişlerde beyanname ekinde olmadığının tespit edilmesi ve yükümlüsünce de gümrük idaresine ibraz  edilememesi durumunda, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 234 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin uygulanması şeklinde işlem yapılır.

VI. Diğer İşlemler:

(1) A.TR Dolaşım Belgesi, EUR.1/EUR.MED Dolaşım Belgesi, Form A Belgesi, Fatura Beyanı/EUR.MED Fatura Beyanı veya menşe beyanı eşliğinde serbest bölge veya antrepoya konulan eşyaya ilişkin belgenin 4 aylık ibraz süresi içinde ilgili gümrük müdürlüğüne arz edilmiş olması şartıyla; eşyanın serbest bölge veya antrepoda kaldığı süre boyunca belgenin geçerlilik süresinin dondurulması ve kalan sürenin eşyanın serbest bölge veya antrepodan çıkış tarihinden itibaren işletilmesi yönünde uygulama yapılır. (04.02.2015 tarih ve 2015/1 AB Dış İliş. Gn.Md. Genelgeleri ile değişik.)[13]

(2) Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında ithalatı gerçekleştirilen eşyadan kullanım harici kalanların yasal prosedüre uyularak serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulması halinde Gümrük Kanununun 114 üncü maddesi hükümleri uygulanır. Eşyanın serbest dolaşıma girişe ilişkin tüm koşulları sağlaması halinde, serbest dolaşıma giriş beyannamesine eşyanın dahilde işleme rejimi kapsamında ithalatı esnasında gümrük müdürlüğüne ibraz edilen A.TR Dolaşım Belgelerinin veya menşe ispat belgelerinin onaylı fotokopileri eklenir.

(3) 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve dış ticaret mevzuatına uygun olarak ithal edildikten ve kullanıldıktan sonra ihraç edilmek istenilen eşya için A.TR Dolaşım Belgesi düzenlenmesinin söz konusu olduğu; ancak bu eşyanın ithaline ilişkin tevsik edici belgelerin, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 13 üncü maddesinde yer alan 5 yıllık belge saklama süresinin geçmesi nedeniyle artık mevcut olmadığı hallerde, ihracatı ve yatırımları teşvik mevzuatı hükümleri ve serbest dolaşıma giriş rejiminin mahrecine iade hükümleri saklı kalmak ve eşyanın serbest dolaşımda olduğunu belirleyen ticari belge ve kayıtları ile eşyanın muhasebe kayıtlarının bulunduğu envanter defteri kayıtları esas alınarak Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri tarafından düzenlenecek olan eşyanın serbest dolaşım statüsüne haiz olduğuna ilişkin raporun ibraz edilmesi kaydıyla, Bakanlıkça yetki verilmiş kişi/kurum/kuruluşlar tarafından A.TR Dolaşım Belgesinin onaylanması ve gümrük müdürlüklerince vize edilmesi yönündeki talepler karşılanır.

(4) İthal eşyasına ait A.TR Dolaşım Belgesinin veya menşe ispat belgesinin gerçeklik ve doğruluğunun ihraç ülkesi nezdinde araştırıldığı ve eşyanın anti-damping vergisine tabi olduğu hallerde, ilgili Tebliğ'de öngörülen en yüksek had üzerinden hesap edilecek anti-damping vergisi tutarının nakdi teminata bağlanması suretiyle eşya mükellefine teslim edilir. Nakdi teminatın yanı sıra Gümrük Yönetmeliği'nin 495 inci maddesinde belirtilen teminatlardan herhangi birinin ibrazı mümkündür.

(5) INF4 Bilgi Formları aşağıdaki şekilde düzenlenir:

a) İhracatın yapıldığı ülkedeki ithalatçıdan gelen INF4 Bilgi Formu düzenlenmesine ilişkin talep üzerine, tedarikçi beyanını düzenlemiş olan ihracatçı tarafından Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirinden INF4 kodlu bir tespit raporu hazırlamasını ister.

b) İhracatın yapıldığı ülkenin resmi makamlarından gelen INF4 Bilgi Formu düzenlenmesine ilişkin talep üzerine ise ilgili gümrük idaresince ilgili firmadan Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri tarafından hazırlanacak INF4 kodlu bir tespit raporu ibraz etmesini ister. Firma, söz konusu talebi, ilgili mevzuat çerçevesinde tespit sözleşmesi yaptığı Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirine iletir.

c) INF4 Bilgi Formu kapsamı eşyanın ilgili mevzuatına göre menşeli olup olmadığına ilişkin tevsik edici bilgi ve belgeler Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri tarafından firma nezdinde girişimde bulunmak suretiyle temin edilir.

ç) Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirince, eşyanın ilgili Kararname ve Yönetmelik'te belirtilen menşe kriterlerini sağlayıp sağlamadığı tespit edilerek bir tespit raporuna bağlanır ve süresi içinde ilgili gümrük müdürlüğüne sunulur.

d) (b) fıkrasının geçerli olduğu durumlarda, ilgili gümrük müdürlüğü tespit raporu sonuçları doğrultusunda INF4 Bilgi Formunu vize ederek ilgili gümrük müdürlüğünün bağlı bulunduğu Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğüne iletir.

(6) (14.04.2014 tarihli 2014/2 sayılı Genelge ile iptal edilmiştir)[14]

(7) 07.03.2011 tarihli ve 2011/13 sayılı Genelge 01 Nisan 2014 tarihi itibariyle yürürlükten kaldırılacak olup, bu tarihten itibaren bu Genelge hükümleri çerçevesinde işlem gerçekleştirilecektir.

Bilgi ve gereğini rica ederim.

Ziya ALTUNYALDIZ

Müsteşar

 

 

DAĞITIM : 

-Merkez Birimlerine

-Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüklerine

2015/4 Sayılı Genelge ile değiştirilmeden önceki hali

III. İhracatta Yapılacak İşlem ve Kontroller:

(1) İhraç eşyasının cins, nevi, nitelik ve miktar itibarıyla A.TR Dolaşım Belgeleri veya menşe ispat belgelerindeki kayıtlara uygun olup olmadığı ile bu kayıtların ilgili gümrük beyannamesinde yer alan bilgiler ile uyumlu olup olmadığı hususları ihracat işleminin yapıldığı gümrük müdürlüğü tarafından kontrol edilir.

(2) İhracat sırasında ibraz edilen A.TR Dolaşım Belgeleri ve menşe ispat belgeleri ile ilgili işlemlerde belge düzeni itibariyle ''serbest dolaşım'' ve ''menşe'' kavramlarının aşağıda belirtilen şekilde ayırt edilmesi gereklidir: Serbest Dolaşımdaki Eşya, tümüyle Türkiye veya Avrupa Birliği’nde elde edilmiş olan ya da tamamı veya bir kısmı üçüncü ülkeler menşeli olup Türkiye ya da Avrupa Birliği’nde ithal işlemleri tamamlanmış, gerekli gümrük vergisi, eş etkili vergi ve mali yükleri tahsil edilmiş, bu vergi ve resimleri tam veya kısmi bir iadeden yararlanmamış eşyayı ifade etmektedir. Bu nedenle, tamamıyla Türkiye'de elde edilmiş eşya Türk menşeli ve serbest dolaşımdaki eşyadır. Bununla birlikte, Türkiye'de gördüğü işlem ve işçilik nedeniyle Türk menşei kazanmış olan her eşya, serbest dolaşımda olmayabilir. Örneğin, dâhilde işleme rejimi kapsamında vergileri kısmen veya hiç ödenmeden ithal edilen girdilerden Türkiye'de elde edilen nihai ürün, gördüğü işçilik ve işlemler nedeniyle Türk menşeini kazanmış olsa dahi, bünyesine giren ve dâhilde işleme rejimi kapsamında vergileri tahsil edilmeyen girdilere ait telafi edici vergi tahsil edilmediği sürece serbest dolaşımda değildir. Bünyesinde serbest dolaşımda olmayan yabancı girdi bulunan ürünler, ancak, tüm bu yabancı girdilerin vergilerinin ödenmiş olması şartıyla serbest dolaşıma girer ve böylece bu ürünlerin Avrupa Birliği’ne ihracında A.TR Dolaşım Belgesi düzenlenebilir. Benzer şekilde, eşyanın Türkiye'de serbest dolaşıma girmesi eşyaya Türk menşei kazandırmaz. Serbest dolaşıma giren eşyanın Türk menşei kazanıp kazanmadığı, bu eşyanın Türkiye'de gördüğü işlem ve işçilik sonucunda elde edilen ürünün ilgili Yönetmelikler çerçevesinde değerlendirilmesi sonucunda belirlenir.

(3) A.TR Dolaşım Belgesi kapsamında ihraç edilen eşyanın ilgili Kararname hükümlerine göre serbest dolaşım durumunda olup olmadığının; EUR.1/EUR.MED Dolaşım Belgeleri kapsamında ihraç edilen eşyanın ilgili Yönetmelikler çerçevesinde menşeli olup olmadığının belirlenmesi bakımından ilgili Kararname ve Yönetmelik hükümleri uyarınca işlem yapılır. Gümrük müdürlüğünce belge üzerinde, ilgili Kararname veya Yönetmelik hükümlerine uygun olarak vize işlemi yapılır.

(4) Gümrük idareleri tarafından mühürle tasdik edilmek suretiyle vize edilen A.TR Dolaşım Belgelerinin ve EUR.1/EUR.MED Dolaşım Belgelerinin ithalatçı ülkelerde geçerli olabilmesi ve gereksiz sonradan kontrol taleplerinin önüne geçilebilmesi için bu belgelerin "Gümrük Vizesi" sütununa okunaklı mühür tatbikine azami özen gösterilir. Gümrük vizesi sütununa ilgili gümrük idaresi tarafından resmi gümrük mührü ile gümrük müdürlüğünün bağlı bulunduğu ve sonradan kontrol işlemlerinin gerçekleştirileceği Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğüne ait kaşe[15] haricinde herhangi bir mühür veya kaşe tatbik edilmez veya ilgili gümrük idaresinin adı dışında başkaca bir ibare yazılmaz.

(5) Sonradan verilen ve ikinci nüsha olarak düzenlenen A.TR Dolaşım Belgelerinin 8 no.lu ve EUR.1./EUR.MED Dolaşım Belgelerinin 7 no.lu "Gözlemler" kutusunda yer alması gereken "Sonradan Verilmiştir" ve "İkinci Nüshadır" ibarelerinin ilgili Kararname ve Yönetmeliklerle belirlenen şekilde olması gerekir. Bu husus belgenin ibraz edildiği gümrük idaresi tarafından da kontrol edilir.